Toepassingsgebied van de EU ABS Verordening: karakterisering en fylogenetische analyse

In de ABS-Loket-nieuwsbrief van februari 2021 legden we uit dat taxonomische identificatie van genetische bronnen door middel van morfologische of moleculaire analyse (met inbegrip van het gebruik van DNA-sequentieanalyse) niet wordt beschouwd als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening, aangezien er geen specifieke genetische en/of biochemische functionaliteit wordt ontdekt. Taxonomische studies, waarbij niet wordt gekeken naar genetische eigenschappen (functionaliteit), vallen dus niet onder het toepassingsgebied van de EU-verordening nalevingsmaatregelen genetische bronnen. In dit artikel gaan we nader in op twee onderwerpen die nauw verband houden met taxonomische identificatie: karakterisering en fylogenetische analyse.

Karakterisering

Karakterisering is het beschrijven en documenteren van de onderscheidende aard of kenmerken van genetische bronnen. Indien dit niet gepaard gaat met de ontdekking van specifieke genetische en/of biochemische functies, leidt dit niet tot ‘nieuwe inzichten in de karakteristieken van de genetische rijkdom die (mogelijk) van voordeel kunnen zijn voor de verdere ontwikkeling van producten’ en wordt daarom niet gezien als gebruik in de zin van de EU ABS Verordening. Wanneer een onderzoeker bijvoorbeeld onderzoek doet naar alleen de morfologische kenmerken, zonder onderzoek naar of gebruik van de genetische invloeden op de morfologie, wordt dit niet beschouwd als gebruik.

Als de activiteit echter wel onderzoek omvat naar de specifieke genetische en/of biochemische eigenschappen van de genetische bron, wordt dit beschouwd als gebruik. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer onderzoek wordt gedaan naar de genetische achtergrond van specifieke kenmerken, om te analyseren welke genen, gencomplexen of regulerende sequenties en mechanismen een rol spelen bij de expressie ervan.

Zie voor meer informatie en casusvoorbeelden sectie 6.2 van Bijlage II van de Leidraad.

Fylogenetische analyse

Fylogenetische analyse is een type data-analyse dat de relatie tussen monsters visualiseert, meestal in de vorm van een netwerk- of boomdiagram. Het kan worden uitgevoerd op allerlei soorten data, inclusief data over de functionaliteit van genen. Onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van fylogenetische analyse met behulp van genetische bronnen kan zich richten op het identificeren van variatie in identiteit van de soort binnen en tussen populaties en zo vergelijkbaar zijn met taxonomische identificatie. Het kan ook gericht zijn op het identificeren van een dergelijke variatie tussen soorten of taxa boven soorten, zoals geslacht, stam of familie.

Wanneer fylogenetische analyse geen onderzoek en ontwikkeling van de genen met zich meebrengt en de functie van de genen of DNA-sequenties niet wordt onderzocht of van belang is, wordt zij geacht buiten het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening te vallen. Als fylogenetische analyse echter ook onderzoek omvat naar de functie van de genen, valt dit binnen het toepassingsgebied van de EU ABS Verordening.

Zie voor meer informatie en casusvoorbeelden sectie 6.3 van Bijlage II van de Leidraad.

Meer weten over identificatie en karakterisatie in de context van de EU ABS Verordening? Lees: ‘Gebruik: taxonomische identificatie en toetsings- en referentiehulpmiddelen’.